'Slaapproblemen kunnen je ritme compleet ontregelen.' Arjan (51), altijd een fanatiek sporter, kreeg in maart 2020 corona. Vrij snel was hij redelijk hersteld en kon hij zelfs weer wat sporten, hoewel nog niet zoveel als voorheen. Een paar maanden later kreeg hij echter een terugval en die is niet meer overgegaan. Sindsdien hebben slaapproblemen een groot effect op Arjans leven. Overdag slaapt hij erg veel en ’s nachts kan hij vaak niet in slaap komen. 'Het zijn twee tegenstellingen die elkaar in de greep houden. Zo kom je in een vicieuze cirkel terecht.'
'Ik heb dagen waarop ik overdag 14 tot 16 uur slaap. Extra, bovenop de nacht. Dat heb ik niet elke dag, maar wel op een dag waarop ik iets doe. Bijvoorbeeld als ik een korte wandeling maak. De dag erna gaat het nog wel, maar een dag later krijg ik de rekening gepresenteerd: dan lig ik de hele dag te slapen. Verder gebeurt er op zo een dag niet zoveel. Ik word alleen wakker gemaakt om te eten. Daarna ben ik weer kapot en slaap ik verder. Na drie dagen krabbel ik wel weer op, maar het is niet heel motiverend om dingen te doen als je erna zo een terugslag krijgt.'
Het gaat heel erg in fases. Je denkt dat het beter gaat en dan krijg je ineens weer een klap. Dat is heel vervelend. Je voelt je terug bij af.
'Ik ben ‘s nachts altijd heel blij als ik zo moe ben dat ik dan ook kan slapen. Maar het verschilt van dag tot dag. Soms kan ik niet in slaap komen. Of ik slaap wel maar word middenin de nacht wakker waarna ik niet meer door kan slapen. Dat is ook frustrerend. Dan ga ik liggen woelen en draaien. Een groot deel van de tijd slaap ik daarom ergens anders, anders hou ik mijn vrouw ook wakker.'
Het is alsof het lijf aanstaat, terwijl het niet aan moet staan.
'Een half jaar voor ik met corona besmet ben geraakt, heb ik te horen gekregen dat ik de ziekte van Pfeiffer heb gehad dat jaar. Dat had ik op het moment zelf niet door, al was ik toen wel moe. De vermoeidheid bij Long Covid lijkt daar soms een beetje op, alleen dan veel heftiger. Ook de andere klachten zijn nu enorm uitvergroot, zoals de brainfog en het me niet kunnen concentreren. Zo ben ik een vrij talig persoon maar nu haal ik woorden door elkaar. Dat is heel frustrerend. Er gaat op een of andere manier een verkeerd laatje open in die hersenen.'
'Vechten tegen slapeloosheid werkt niet. Het is logisch dat je denkt: ik móet nu slapen want ik moet morgenochtend weer fris zijn. Maar boos op jezelf worden dat je niet kunt slapen, daar heb je niets aan. Ik heb veel ervaring met mindfulness en meditatie, maar op die momenten helpt dat me niet. Het lukt dan gewoon niet om een ademhalingsoefening te doen. Wat mij wel helpt is me erbij neerleggen. Als ik denk 'dit is wat het is, dan slaap ik maar niet', dan is dat oké. Dat maakt me in ieder geval rustiger. En ik ga toch maar eventjes opstaan, een rondje lopen, wat drinken en dan gewoon nog een poging doen. Soms lukt het dan wel.'
Het helpt om me erbij neer te leggen.
'Er is ook zoiets als de meditatieve attitude: 'ik ben in het hier en nu en dat is oké.' Als je dat voor jezelf herhaalt, ga je dat ook een beetje geloven. Dan ís het ook oké. Ondanks dat het mediteren zelf niet lukt en ik mijn adem bijvoorbeeld niet rustig krijg.'
'Wat mij ook helpt is dat ik geen stress heb van werk. Ik ben lang zzp’er geweest en nu werk ik niet. Dat is een nadeel en een voordeel. Natuurlijk heb ik geen inkomsten en moeten we het daardoor doen met één salaris, maar ik voel ook niet de hete adem van een manager in mijn nek. Dat hoor ik vaak van anderen. Het helpt mij overdag in ieder geval om me er makkelijker in te berusten. Ik heb ook geen kleine kinderen meer die aandacht nodig hebben. Met een baan en kleine kinderen is de druk om te slapen veel groter en kun je er overdag ook niet zo makkelijk aan toegeven. Wat dat betreft leef ik meer als een ziek vogeltje: als ik nu moet slapen, dan ga ik nu ook slapen.'
Het interview met Arjan vond plaats op 26 augustus 2021.
