De gezondheidsgevolgen van het coronavirus zijn groot. Tienduizenden mensen die corona hebben doorgemaakt kampen maanden later nog met klachten zoals vermoeidheid, benauwdheid en concentratieverlies. Dit heeft zowel fysiek, mentaal als sociaal grote impact op hun leven. Wij geven hen hier een gezicht. Bekijk het filmpje dat een groep coronapatiënten met langdurige klachten maakte voor meer erkenning.
En lees hieronder de verhalen van mensen die ruim een jaar geleden corona kregen.
Lennie (40) ‘Ineens hadden mijn dochters van 10 en 12 jaar een moeder in een rolstoel. Dat was een flinke klap. Het leek vorig jaar september beter te gaan, maar toch liet mijn lichaam mij in de steek. Ik kreeg zo’n erge terugval dat ik in een rolstoel terecht kwam. Door op te bouwen met lopen met een rollator, kan ik nu weer 10 minuten zonder rollator lopen. Ik probeer wel zoveel mogelijk te doen binnen de energie die ik heb. Tijdens deze heftige periode schreef ik alles wat ik en mijn gezin meemaakten op en dat verhaal is als boek uitgegeven.’
Jacqueline (56) ‘Door de cognitieve klachten vertrouw ik mijzelf niet tijdens mijn werk als teamassistent op een middelbare school. Mijn geheugen en concentratie zijn heel slecht, daarom krijg ik hulp bij mijn werk. Ook komen prikkels drie keer zo hard binnen. Het is voor mij niet te doen om op een middelbare school met heel veel prikkels rond te lopen. Dan ben ik de rest van de week niets waard. Ik ga na de meivakantie vier dagen per week drie uur per dag werken. Ik hoop dat het beter wordt, anders moet ik mij gaan oriënteren op ander werk.’
Nathalie (48) ‘Ik voel me 88 in plaats van 48, zo weinig energie heb ik. Ik kan nog geen half uur staan en voor mijn gezin zorgen lukt niet. Werken gaat al helemaal niet, want voor mijn werk in de detailhandel moet ik veel staan en lopen. Dat kan ik nu niet meer. Vorig jaar juni ben ik met fysiotherapie begonnen, maar dat was veel te heftig. Ik ging over mijn grenzen heen en had in oktober een enorme terugval. Nu ga ik naar de ergotherapeut, ik hoop dat ik daarmee meer vooruit ga.’
Claudia (46) Ik heb geaccepteerd dat ik niet meer helemaal de oude word. Ik liep altijd graag de Nijmeegse Vierdaagse, maar nu ben ik blij als ik al vijf kilometer kan lopen. Tijdens mijn revalidatietraject heb ik leren omgaan met de kleine hoeveelheid energie die ik nog heb. Tijdens corona heb ik ontdekt dat stenen verven therapeutisch werkt voor mij. Ik zoek blanco stenen en daar verf ik een boodschap op, bijvoorbeeld ‘hou vol’. Deze geverfde stenen worden ook wel happy stones genoemd, erg ontspannend om te doen voor mij. Corona is dus niet alleen maar naar.’
Youkje (28) ‘Ik wil heel graag weer werken en bezig zijn, maar dat lukt nu niet. Afgelopen jaar heb ik vaak gedacht dat ik mijn werk in een uitvaartcentrum wel weer kon opbouwen. Maar elke keer als ik het probeerde, kreeg ik weer een flinke terugval. Elke keer weer een teleurstelling. Ik ben een werkpaard, maar daar is niet veel van over. Ik ben mijzelf helemaal kwijt. Binnenkort kan ik beginnen aan een revalidatietraject, daar heb ik al mijn hoop op gevestigd.’
Harma (45) ‘Ik heb vaak het gevoel dat mijn klachten niet serieus genomen worden. Er is veel onbegrip bij mijn familie en werkgever, omdat het al zo lang duurt. Ik moet dat loslaten, maar dat is moeilijk. Zelfs de longarts zei vorig jaar dat ik geen corona had, daar ben ik erg boos om geworden. Toen ik ziek werd mocht ik niet getest worden dus een positieve uitslag had ik niet. Gelukkig heb ik nu een andere huisarts die mij wel serieus neemt. Niemand weet hoe lang ik nog last houd van vermoeidheid en 25 andere klachten, maar ik probeer positief te blijven. Ik ben er nog steeds!’
Jimi (33) ‘Ik voel mij volledig invalide, ik heb 30 procent van mijn normale energie. En die energie gebruik ik alleen om mijzelf te verzorgen. Afgelopen zomer begon ik mijn werk als kunstenaar weer op te bouwen, in december kreeg in een grote terugval en sindsdien ben ik gestopt met mijn werk. Terugvallen zijn mentaal hele grote teleurstellingen. Mediteren helpt mij om met die teleurstelling om te gaan. Ook leer ik steeds beter naar mijn lichaam luisteren en kan ik leven met mijn klachten. Ik leef nu met de dag en kijk niet teveel naar de toekomst. Ook al gaat het herstel tergend langzaam, ik blijf hopen dat op termijn mijn gezondheid kan herstellen.'
Loes (58) ‘Een jaar was de magische grens voor mij. Dan zou ik hersteld zijn en geen klachten meer hebben. Dat was mijn algemene verwachting. Maar dat is niet zo. Ik heb nog steeds veel verschillende klachten en terugvallen. Dat maakt het heel moeilijk om positief te blijven en soms voel ik mij moedeloos. Ik merk dat ik mij ga terugtrekken van andere mensen. Ik zong altijd actief in meerdere koren, dat deden we het laatste jaar online. Maar nu merk ik dat ik twijfel ik of ik nog wel wil zingen. Ik denk uit zelfbescherming, want ik kan straks toch nog niet meedoen als de maatschappij weer opengaat. Verschrikkelijke gedachte is dat. Gelukkig heb ik altijd nog hoop dat ik van mijn klachten af kom.’
Marieke (39) ‘De eerste prioriteit is nu voor mezelf zorgen. Zo heb ik nog veel moeite met het huishouden, waaronder met koken. Ik verspreid de kookactiviteiten over de dag, omdat ik nog enorm vermoeid ben. Ook waren mijn geur en smaak weg, dat hielp niet mee. Ik heb bijvoorbeeld een keer de soep helemaal droog laten koken. Ik was het vergeten en rook de soep ook niet. Daarnaast ben ik snel overprikkeld en afgeleid, daarvoor krijg ik hulp van een ergotherapeut. We hebben een receptenkaart voor het koken gemaakt, dat helpt mij heel goed.’
Vera (52) ‘Vanaf mei werk ik weer voor 100 procent, maar corona heeft een flink litteken achtergelaten. Fysiek ben ik nog niet de oude en dat word ik denk ik ook niet meer. Mentaal heb ik het lastig gehad met het onbegrip; mijn zorgverleners en leidinggevende van mijn werk namen mijn ziekte niet serieus. Maar ik heb altijd mijn positieve instelling gehouden. Ik geloofde dat het ooit weer beter zal gaan.’
De interviews met de personen op deze pagina vonden plaats in april 2021.
Wil je meer persoonlijke verhalen van mensen met corona lezen? Lees ze hier.
