Anouk: "Wij, als studerende jongeren, kunnen vaak geen WIA aanvragen omdat we nog niet of te weinig hebben gewerkt, daarom komen wij in aanmerking voor een Wajong uitkering. De aanvraag van een Wajong verloopt echter ook moeizaam en wordt in veel gevallen afgewezen met als argument dat long covid geen chronische aandoening is en daarom niet voldoet aan het duurzaamheidscriterium. Daar komt bij dat veel studenten een hoge studieschuld hebben die, door de ingevoerde rente en het niet kunnen aflossen van de lening, elk jaar alleen maar stijgt. Het voelt verdrietig en onbegrijpelijk dat er niets is voor mij en andere jongvolwassenen met post-covid om op terug te kunnen vallen."
Anouk vervolgt: "Tijdens de afstudeerfase van mijn beide studies knapte ik na een corona-infectie maar niet op. Ik had last van kortademigheid, extreme uitputting, en ik kon niet meer tegen prikkels – soms was licht al te veel. De huisarts vermoedde een burn-out. Maar na een jaar me alleen maar zieker te zijn gaan voelen realiseerde ik mij dat er iets anders aan de hand was. Uiteindelijk werd er door een longarts de diagnose long covid vastgesteld. Ik voelde me opgelucht en maakte mij tegelijkertijd zorgen, mijn klachten kon ik nu veel beter plaatsen maar tegelijkertijd was er geen behandeling mogelijk. Wel kon ik nu zelf beter om leren gaan met de situatie. Zo realiseerde ik mij dat ook voorheen ontspannende activiteiten nu vaak te veel inspanning kosten. Daarnaast ben ik in behandeling gegaan bij een fysiotherapeut en probeer ik mijn lichaam en de symptomen steeds beter te begrijpen met behulp van yoga, mindfulness en psychotherapie.
Zorgen bij jongvolwassenen
‘Ziekzijn en daardoor niet kunnen werken of studeren heeft grote gevolgen voor mijn financiële situatie. Ook andere jongeren met post-covid zie ik worstelen met sociale zekerheid. Voor een WIA komen we veelal niet in aanmerking, omdat we nog geen vaste baan hebben gehad tijdens het studeren. Studerende jongeren die chronisch ziek worden kunnen daarom in aanmerking komen voor een Wajong. Om een Wajong te kunnen krijgen moet het UWV onder andere kunnen vaststellen dat de aandoening, in dit geval post-covid, daadwerkelijk chronisch is. Daar zit dan ook al het eerste en grootste probleem bij de Wajong aanvraag als jongere met post-covid. Het UWV beschouwt post-covid bij jongeren vaak niet als chronische ziekte, omdat er kans zou zijn op spontaan herstel of op een eventuele behandeling in de toekomst. Dit zijn natuurlijk vreemde argumenten, omdat veel onderzoek uitwijst dat spontaan herstel na meer dan een jaar ziekzijn erg klein is en mogelijkheden tot behandeling zijn vooralsnog niet aan de orde. Het UWV laat een grote groep jongeren in de kou staan op basis van ongegronde argumenten. Voor ons blijft dan alleen de bijstandsuitkering over, wat erg stressvol is omdat er aan zo’n bijstandsuitkering ontzettend veel voorwaarden kleven om deze te mogen blijven ontvangen. Zo verlies je de uitkering als je samenwoont met een partner die wel werkende is en boven een bepaald bedrag verdient. Wat natuurlijk grote gevolgen kan hebben voor de toekomst die je op wilt bouwen.’
‘Daarbovenop komt dat veel jongeren die tijdens hun studie post-covid kregen een lening hebben die zij nu niet meer af kunnen betalen, terwijl deze wel met het jaar stijgt door de rente. Tijdens je studie ga je ervan uit dat je na je studie een goede baan kunt vinden, zodat je de lening ondertussen beetje bij beetje kunt afbetalen. Maar dat zit er voor ons nu niet in. Hoe betalen we een lening ooit terug in deze situatie?’
"Als jongvolwassene zijn er zoveel gaten in het vangnet dat je er gemakkelijk doorheen valt, en dat moet anders, vind ik. Er moet een basis komen waar je op terug kunt vallen, zodat jonge mensen niet meer de dupe worden van een systeem wat niet goed aangepast is op situaties waarin mensen ziek zijn van een nog onbegrepen ziekte."
Sociale zorgen
Naast de financiële zorgen zijn er ook sociale zorgen. Anouk: "Ik heb hele fijne mensen om mij heen. Maar er ontstaat toch afstand als je behoeften opeens ergens anders komen te liggen. De mensen om mij heen begrijpen ook niet altijd dat ik in deze situatie meer steun nodig heb, omdat ik voorheen heel zelfstandig was. Daarnaast is het confronterend om aan de zijlijn te staan van een leven dat je zelf ook graag zou willen leiden. Het voelt soms alsof je aan alle kanten wordt ingehaald en je zelf niet verder kunt met het najagen van je dromen en doelen, dat kan echt heel eenzaam voelen. Je gunt je vrienden daarin de wereld, maar zelf zou je dat natuurlijk ook graag willen.
"Een wat oudere lotgenoot vertelde me: 'Mijn vrienden hebben geen post-covid, maar vaak wel te maken met rouw of (levend)verlies op een andere manier, en dat helpt om elkaar te begrijpen.' Daarom probeer ik ook meer contact te zoeken met andere jonge lotgenoten die dit gevoel begrijpen en zich in dezelfde situatie bevinden. Het voelt heel fijn en essentieel om ook op deze manier verbinding te kunnen maken. Het kunnen delen in een ingrijpende levenservaring is, zoals ik nu geleerd heb, een belangrijk onderdeel van opnieuw betekenis vinden.
Richting en betekenis
"Op dit moment probeer ik weer gevoel van richting te vinden in mijn leven. Ik wil heel graag werken aan een toekomst waarin verbinding binnen de samenleving centraal staat: een samenleving waarin iedereen als waardevol wordt beschouwd en waarin niemand wordt vergeten. Dat probeer ik nu logischerwijs vooral te doen vanuit het perspectief van jongvolwassen long covidpatiënten. Daarom ben ik nu lid van de Raad van Ervaringsdeskundigen van PostCovid NL. Elke levensfase brengt weer andere problematiek met zich mee, en dat perspectief wil ik graag inbrengen bij de keuzes die we als patiëntenorganisatie maken. De 'Silver Lining' van jong verlies meemaken, is dat je al vroeg bepaalde levenservaringen opdoet, die je uiteindelijk in kunt zetten voor iets goeds."
Anouk is helaas niet de enige. Het RIVM meldde dat bijna de helft van de jongeren met langdurige klachten na een coronabesmetting, niet volledig kan meedoen op school of bij hun vervolgopleiding: 27 procent volgt minder lessen en 20 procent heeft zich volledig ziekgemeld of uitgeschreven.
