Wat is er tot nu toe bekend?
Oktober 2024
In oktober is er een nieuw overzichtsartikel verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Cell. Dit overzichtsartikel geeft een actuele kijk op de mechanismen van Long COVID en de weg naar mogelijke behandeling. Het is een zeer uitgebreid artikel en C-support heeft hier een publiekssamenvatting van gemaakt. Dit artikel is een mooi vervolg op het overzichtsartikel uit januari 2023. De hypothesen van toen staan nog altijd overeind en er is inmiddels meer bewijs voor gekomen. Wat nieuw is, is dat de onderzoekers een onderscheid maken tussen de onderliggende verstoringen op een fundamenteel niveau in het lichaam en hoe die de schade aanrichten die de ziektesymptomen verklaren.
Juli 2023
In juli 2023 is een rapport verschenen van het IVM en C-support waarin een overzicht wordt gegeven van de huidige kennis en onderzoeken over oorzaken, diagnostiek en behandeling. Voor de mogelijke oorzaak van Post-Covid worden 6 hypotheses beschreven:
- Virusdeeltjes die lang na de acute infectie in het lichaam blijven (aanhoudende viruspersistentie)
- Ontregeling van het immuunsysteem, waaronder het heractiveren van andere aanwezige virussen, onvoldoende covid-antistoffen en auto-immuniteit (immuundysregulatie)
- Veranderingen in de darmbacteriën (dysbiose)
- Schade aan de vaatwanden (endothele dysfunctie) en microstolsels
- Een ontregeld autonoom zenuwstelsel (autonome dysfunctie)
- Niet goed werkende mitochondriën, dat zijn de energiefabrieken van cellen (mitochondriale dysfunctie)
Het volledige rapport vind je hier.
Januari 2023
In januari 2023 is in het gerenommeerde tijdschrift Nature Reviews Microbiology een uitgebreid artikel verschenen waarin de beschikbare wetenschappelijke artikelen over Long Covid zijn samengevat. Hierin wordt onder andere veel aandacht gegeven aan de mogelijke oorzaken. Er worden hierbij vijf mogelijke oorzaken beschreven:
- Virusdeeltjes die lang na de acute infectie in het lichaam blijven (aanhoudende viruspersistentie)
- Veranderingen in de darmbacteriën (dysbiose)
- Ontregeling van het immuunsysteem, waaronder het heractiveren van andere aanwezige virussen, onvoldoende covid-antistoffen en auto-immuniteit (immuundysregulatie)
- Schade aan de vaatwanden (endothele dysfunctie) en microstolsels
- Een ontregeld autonoom zenuwstelsel (autonome dysfunctie)
De link naar de samenvatting en het originele artikel vind je hier.
September 2022
Wil je onze Nederlandse samenvatting lezen van deze research waarbij gebruik is gemaakt van publicaties verzorgd door de Volkskrant en NRC, klik dan hier.
In onderstaande lijst vind je links naar onderzoeken naar de oorzaken van Post-Covid. Hoe baanbrekend ze ook mogen lijken, vaak zijn het vooralsnog preprints. Dat betekent dat ze nog niet door onafhankelijke collega onderzoekers zijn beoordeeld. De links leiden naar de publicaties van de betrokken universiteiten en onderzoekscentra.
Voor een algemeen overzicht van afgeronde onderzoeksresultaten breder dan onderzoek naar oorzaken, klik hier.
Klonters in de bloedbaan
- A central role for amyloid fibrin microclots in long COVID/PASC: origins and therapeutic implications | Biochemical Journal | Portland Press
- Persistent clotting protein pathology in Long COVID/Post-Acute Sequelae of COVID-19 (PASC) is accompanied by increased levels of antiplasmin | Cardiovascular Diabetology | Full Text (biomedcentral.com)
- Long-term cardiovascular outcomes of COVID-19 | Nature Medicine
Longen en Xenongas
Ontsteking in hersenvocht
- Multisystem Involvement in Post‐Acute Sequelae of Coronavirus Disease 19 - Novak - 2022 - Annals of Neurology - Wiley Online Library
- SARS-CoV-2 is associated with changes in brain structure in UK Biobank | Nature
- Mild respiratory SARS-CoV-2 infection can cause multi-lineage cellular dysregulation and myelin loss in the brain (biorxiv.org)
Verhoogde hartslag
- The Investigation of Pulmonary Abnormalities using Hyperpolarised Xenon Magnetic Resonance Imaging in Patients with Long-COVID | medRxiv
- Multisystem Involvement in Post‐Acute Sequelae of Coronavirus Disease 19 - Novak - 2022 - Annals of Neurology - Wiley Online Library
Stress en het immuunsysteem
- Distinguishing features of Long COVID identified through immune profiling | medRxiv
- Immunological dysfunction persists for 8 months following initial mild-to-moderate SARS-CoV-2 infection | Nature Immunology
- SARS-CoV-2 infection and persistence throughout the human body and brain | Research Square
- Distinguishing features of Long COVID identified through immune profiling | medRxiv
Verschillen in bloedcellen, slapend virus geactiveerd?
- Positive Epstein–Barr virus detection in coronavirus disease 2019 (COVID-19) patients | Scientific Reports (nature.com)
- Pathogens | Free Full-Text | Investigation of Long COVID Prevalence and Its Relationship to Epstein-Barr Virus Reactivation (mdpi.com)
- Blood abnormalities found in people with Long Covid | Science | AAAS
