Vaccineren beschermt tegen het krijgen van een covid-infectie en vooral tegen ernstige klachten. Maar beschermt het ook tegen het krijgen van Post-Covid? En als je Post-Covid hebt, helpt vaccinatie dan of worden de klachten dan juist erger? Op deze pagina vatten we 2 artikelen samen die allebei op deze vragen antwoord proberen te geven.
Deze onderzoeken zijn beide een systematische review en meta-analyse. Bij een systematische review worden alle beschikbare wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp samengevoegd. Bij een meta-analyse worden de gegevens uit de verschillende studies samengevoegd en worden uitkomsten opnieuw berekend. Het voordeel van een systematische review en meta-analyse is dat de resultaten meer betrouwbaar zijn dan één enkele studie.
Artikel 1
Publicatie verschenen op 10 maart 2023 in Vaccine
Opzet onderzoek
Er is in september 2022 gezocht naar wetenschappelijke artikelen die het effect van coronavaccinatie op Post-Covid hebben onderzocht. Als definitie voor Post-Covid is een periode van minimaal 4 weken aanhoudende klachten na een corona-besmetting aangehouden.
Resultaten
Er zijn 6 bruikbare artikelen gevonden die het effect van vaccinatie op het krijgen van Post-Covid hebben onderzocht. Deze waren allemaal van goede kwaliteit. Hierbij hadden ze gegevens van ruim 600.000 mensen. Twee vaccinaties geven een kleinere kans op het krijgen van Post-Covid vergeleken met één of geen vaccinatie. Mensen met tweevaccinaties hebben ongeveer een 1,7x kleinere kans op Post-Covid.
Er zijn ook 6 bruikbare artikelen gevonden die het effect van vaccinatie op het verloop van Post-Covid hebben onderzocht. Deze artikelen waren van matige kwaliteit. Hierbij hadden ze gegevens van 8.200 mensen met Post-Covid. Bij 20% van de mensen verbeterde de Post-Covid klachten 2 weken tot 6 maanden na de vaccinatie. Bij 54% bleven de klachten gelijk. De klachten namen na vaccinatie toe bij 21% van de mensen. Volgens 1 onderzoek verdween deze verergering van klachten bij meer dan de helft binnen 3-7 dagen.
Conclusie
Corona-vaccinatie lijkt te beschermen tegen het krijgen van Post-Covid, met name bij 2 vaccinaties. Voor mensen die al Post-Covid hebben, heeft een vaccinatie meestal geen effect op de klachten. Maar de verschillende onderzoeken laten hier verschillende resultaten in zien.
Beperkingen onderzoek
In dit onderzoek is gekeken naar het effect van vaccinatie op Post-Covid 2 weken tot 6 maanden na vaccinatie. Het kan zijn dat tijdelijke reacties van vaccinatie dus ook zijn meegenomen in de resultaten. Het effect van zogenaamde boostervaccinaties (dus een 3e of 4e vaccinatie) kon niet worden gemeten in dit onderzoek. Omdat uit ander onderzoek blijkt dat een boostervaccinatie effectief lijkt te zijn om infectie en ernstige ziekte te voorkomen, stellen de onderzoekers dat het daarmee mogelijk ook positief zou kunnen werken voor de kans op Post-Covid. Als laatste kon dit onderzoek niet kijken naar het effect van de verschillende corona varianten.
Artikel 2
Publicatie verschenen op 27 april 2023 in Brain, Behavior, and Immunity
Opzet onderzoek
Er is gezocht naar wetenschappelijke artikelen over Post-Covid en vaccinatie vanaf het begin van de pandemie tot januari 2022. Als definitie voor Post-Covid is een periode van minimaal 4 weken aanhoudende klachten na een corona-besmetting aangehouden.
Er zijn 17 bruikbare studies gevonden en deze studies komen vanuit de hele wereld (VS, UK, Frankrijk, Duitsland, Israël, India en Indonesië). De kwaliteit van de verschillenden studies varieerde van laag tot hoog.
Voor de meta-analyse zijn 6 studies gebruikt en de kwaliteit hiervan was gemiddeld (4 studies) en hoog (2 studies). Er is hierbij gekeken naar mensen die besmet zijn geraakt en die wel of niet vooraf gevaccineerd waren. Hieruit komt dat mensen die minimaal één vaccinatie hebben gehad, een bijna twee keer zo kleine kans hebben om Post-Covid te krijgen als ze besmet raken dan mensen die niet zijn gevaccineerd.
Negen studies hebben onderzocht of vaccinatie effect heeft op het beloop van Post-Covid. Van deze studies was de kwaliteit laag (5 studies), gemiddeld (2 studies) en hoog (1 studie) en van 1 studie was dit door de studieopzet niet goed meetbaar. Zeven van deze studies geven aan dat de meerderheid van de mensen geen effect ervaren van de vaccinatie op de Post-Covid klachten. Maar de verschillen tussen studies zijn groot. Het aandeel mensen dat aangaf te verbeteren na een vaccinatie was groter dan het aandeel dat verslechterde.
Conclusie
De auteurs concluderen dat minimaal één vaccinatie kan beschermen tegen het krijgen van Post-Covid als je besmet raakt. Het effect van vaccinatie op het beloop van Post-Covid laat een gevarieerd beeld zien. De meeste mensen ervaren geen effect van vaccinatie. Van de mensen die wel een effect ervaren, ervaren meer mensen een positief dan een negatief effect. Er is geen bewijs gevonden dat een vaccinatie de klachten van Post-Covid verergert. De auteurs adviseren daarom dat mensen met Post-Covid zich laten vaccineren.
Beperkingen onderzoek
De auteurs noemen als beperking dat bij Post-Covid ook een groep is die vanzelf herstelt in de loop van de tijd en dat het positieve effect van de vaccinatie daarmee mogelijk overschat is. Een andere beperking is dat er geen gegevens over het effect van een boostervaccinatie beschikbaar waren.
Als PostCovid NL willen we graag nog dit toevoegen: deze publicatie concludeert dat er geen bewijs is dat vaccinatie de klachten van Post-Covid kan verergeren. Dit betekent echter niet dat er geen individuen zijn die wel een verslechtering van klachten na een vaccinatie hebben ervaren.
