Karin (58) woont samen met haar man en kat Juno in Eindhoven. Ooit werkte ze als loopbaancoach en trainer, maar sinds oktober 2020 heeft ze te maken met Long Covid. Na een betere periode in 2022, waarbij ze 70% van haar oude kunnen terug had, kreeg ze in april 2023 een terugval met ernstigere fysieke klachten. Ondanks deze uitdagingen heeft Karin een manier gevonden om zichzelf te uiten: creativiteit.
Creatief bezig zijn is voor Karin als ademen—het is een essentieel deel van wie ze is. Al vanaf jonge leeftijd schrijft ze gedichten en verkent ze verschillende creatieve uitingsvormen, zoals tekenen, schilderen en schrijven. Tijdens haar leven met Long Covid ontdekte ze niet alleen de helende kracht van creativiteit voor zichzelf, maar ook hoe ze hiermee anderen kan inspireren en ondersteunen.
In dit stuk deelt Karin hoe creativiteit haar helpt om, om te gaan met de beperkingen van Long Covid en hoe het tegelijkertijd nieuwe mogelijkheden biedt voor zingeving en verbondenheid. Ze biedt praktische tips voor anderen die met vergelijkbare uitdagingen te maken hebben en op zoek zijn naar een positieve uitlaatklep. Lees verder om te ontdekken hoe ook jij creativiteit kunt inzetten in je dagelijks leven.
Waarom creativiteit belangrijk is voor mij
Karin: ‘Creativiteit is voor mij meer dan een hobby, het is een manier om mijn gevoelens te uiten en om in contact te komen met mezelf. Het helpt me te gronden, even te ontsnappen aan de constante aanwezigheid van Long Covid, en een gevoel van thuiskomen te ervaren. Of ik nu schilder, gedichten schrijf of fotografeer, het proces brengt rust, structuur, en betekenis in mijn dagen. Zelfs kleine, spontane creatieve momenten kunnen me positief stemmen.’
‘Creativiteit is ook een bron van verbinding. Sinds enkele maanden ben ik in de ban van aquarelverf. Daarvoor maakte ik ruim een jaar potloodtekeningen, maar met aquarelverf voelt het alsof ik de wereld op een nieuwe, kleurrijke manier ontdek. Tegelijkertijd ben ik blijven dichten, want woorden en beelden zijn voor mij onlosmakelijk verbonden. Het bijzondere is dat mijn creativiteit anderen inspireert. Zo hoorde mijn buurvrouw Saskia van mijn creatieve bezigheden en stelde ze op een dag enthousiast voor: "Kunnen we dat niet samen doen?" En zo werd ons ritueel geboren: “thee-tekenen”.
Thee-tekenen is precies wat het klinkt. Ik loop een paar meter naar Saskia’s huis, een afstand die ik zonder mijn e-chair kan overbruggen. Bij aankomst staat de thee al klaar en heeft ze de tekenspullen klaargezet: papier, verf, potloden. We zoeken ieder een eigen blad en beginnen, elk in onze eigen wereld. Soms praten we tussendoor, maar vaak zijn we stil, volledig in het moment met onze kunstwerken. Het is rustgevend, bijna meditatief.’
‘Na een halfuur gaat mijn timer af—mijn signaal dat ik moet stoppen om overbelasting te voorkomen. Vlak voordat ik vertrek, lees ik Saskia nog een van mijn gedichten voor. Daarna pak ik mijn spullen, loop rustig terug naar huis, en neem de rest van de dag de tijd om te herstellen. Het kost energie, maar wat ik ervoor terugkrijg, is onbetaalbaar: inspiratie, een gevoel van verbondenheid, en het plezier van samen iets moois creëren.
Het mooiste? We steken elkaar aan met onze creatieve energie, en dat maakt het voor mij nog waardevoller.’
Tips om creativiteit in te zetten zonder overbelasting
‘Voor iedereen die enthousiast is geworden, maar ook worstelt met beperkte energie, heb ik een aantal praktische tips om creativiteit op een haalbare manier in je leven te brengen:
- Kies je momenten zorgvuldig: Begin alleen aan een creatieve activiteit als je voldoende energie hebt. Luister naar je lichaam.
- Werk met pacing: Leg alles klaar voordat je begint, zodat je niet tijdens het proces overbelast raakt. Denk aan papier, verf, potloden, of wat je ook nodig hebt. (+ voorbereidingen voor de koffie, zodat ik alleen maar hoef in te schenken)
- Maak het klein: Je hoeft geen groots kunstwerk te maken. Een simpele schets, een kort gedicht, of zelfs een woordspel kan al voldoening geven.
- Kort is krachtig: Zelfs vijf minuten creativiteit kan al een positieve impact hebben. Voor mij is 30 minuten schilderen vaak het maximum.
- Zorg voor een praktische opstelling: Als je veel moet liggen, zorg dan dat je alles binnen handbereik hebt.
- Dichten vanaf bed: Poëzie is een laagdrempelige manier om creatief bezig te zijn, zelfs als je fysiek beperkt bent.
- Deel je werk: Laat anderen zien wat je hebt gemaakt. Het kan inspireren en je een gevoel van verbinding geven. Het is zo leuk om te zien wat anderen creeren. Samen creatief zijn met lotgenoten is ook een mooie optie.
- Denk out-of-the-box: Creativiteit zit niet alleen in tekenen of schilderen. Probeer ook eens haken, fotograferen, kaarten maken, bakken, of diamond painting.
- Creëer een fijne ruimte: Zoek een plek in huis waar je je prettig voelt om creatief bezig te zijn.’
Waarom het werkt
‘Veel lotgenoten geven aan dat creativiteit een uitlaatklep is die structuur biedt, helpt bij zelfreflectie en zelfs een mindfull effect heeft. Het kost vaak weinig energie, mits goed gepland en kan helpen om het gevoel van zingeving terug te brengen. Ook vertellen mijn creatieve lotgenoten hoe belangrijk het is. Eén iemand verwoordde het als volgt: “Gelukkig lukt het nu weer om creatief te zijn, want jee wat brengt dat veel!” en “Het vult een beetje op wat ik mis in mijn werk”, vertelde een ander. Een derde: “Ik voel me weer nuttig, want ik kan iets maken waar ik de ander blij mee maak en daar ben ik trots op.”
Of je nu een groot kunstwerk maakt of geniet van een kleine creatieve oefening, het is een manier om licht en kleur toe te voegen aan een donkere periode. Probeer het zelf, en ontdek wat het voor jou kan betekenen.’
Tot slot dit gedicht van Karin
Als ik naar buiten kijk
Is alles zo mooi
De bladeren die als sneeuwvlokken
Langzaam op de grond dwarrelen
De zon die mooie schaduwen maakt op de muur
Als ik naar binnen kijk
Zie ik een leegte
Die niet wordt opgevuld
Een gapend gat
Dat vraagt om gedicht te worden
Een hunkering en verlangen
Om weer heel te worden
Met mijn open hart
Haal ik wat buiten is
Naar binnen
En schijnt er heel voorzichtig
Wat zonlicht op mijn gewonde ziel
En ben ik heel even gevuld met liefde
Karin Gradussen 20/10/24
