Resultaten achterbanraadpleging sociale zekerheid: Ervaringen van post-covidpatiënten met UWV, WMO en CIZ
Wij (patiëntenorganisaties) ontvangen vaak signalen dat mensen met post-covid tegen problemen aanlopen bij het aanvragen van ondersteuning bij sociale zekerheidsinstanties. Om hier meer inzicht in te krijgen, hebben wij in november en december 2024 een achterbanraadpleging gehouden waarin we mensen met post-covid hebben gevraagd naar hun ervaringen met het UWV, de gemeente voor hulp vanuit de WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning) en het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg).
In dit artikel delen we met jullie de eerste resultaten. In totaal vulden 966 mensen de vragenlijst in. Hieruit blijkt dat mensen met post-covid uiteenlopende ervaringen hebben met sociale zekerheidsinstanties. De resultaten laten zien dat veel patiënten/aanvragers te maken krijgen met lange doorlooptijden, variërende uitkomsten en wisselende kennis over post-covid bij beoordelaars.
UWV voor WIA-uitkering: wisselende ervaringen en vooral knelpunten bij inschatting belastbaarheid
755 respondenten hadden contact met het UWV voor een WIA-aanvraag. In het oog springend is dat ruim 42% van de respondenten van mening is dat hun belastbaarheid te hoog of veel te hoog werd beoordeeld door het UWV, terwijl 53% aangaf dat de beoordeling van belastbaarheid redelijk overeenkwam met hun eigen inschatting.
Een ander aandachtspunt was de bekendheid met post-covid. 34% van de respondenten gaf aan dat de beoordelaar ‘heel weinig’ of ‘weinig’ bekend was met de aandoening, terwijl 40% dit als ‘erg’ of ‘heel erg’ bekend beoordeelde. Dit laat zien dat de kennis binnen het UWV over post-covid per aanvraag kan verschillen.
Het aanvraagproces werd door veel respondenten als intensief ervaren: 86% vond de procedure ‘erg’ of ‘heel erg’ belastend. Voor sommige mensen verliep het proces soepel, terwijl anderen aangaven dat ze behoefte hadden aan meer duidelijkheid en begeleiding.
UWV voor Wajong: Overwegend negatieve ervaringen over kennis en inschatting belastbaarheid
Slechts 13 respondenten hebben contact gehad met het UWV in het kader van de Wajong-aanvraag. Bij 10 respondenten werd de Wajong-uitkering afgewezen, bij bij twee mensen de aanvraag toegekend en bij één persoon weigerde het UWV een herbeoordeling van een bestaande Wajong-uitkering.
Bij de Wajong-respondenten overheersen negatieve ervaringen. Driekwart van de respondenten vond dat de belastbaarheid ‘veel te hoog´ of ´te hoog´ werd beoordeeld, en 85% was van mening dat de beoordelaar ´heel weinig’ of ‘weinig’ bekend was met post-covid.
WMO: Verschillende ervaringen per gemeente
De 356 mensen die een WMO-aanvraag deden, deden het vaakst een aanvraag voor huishoudelijke hulp (76%) en een vervoersvoorziening (31%)
Uit de reacties blijkt dat er verschillen zijn in hoe gemeenten omgaan met WMO-aanvragen. Sommige mensen kregen snel de hulp die ze nodig hadden, terwijl anderen het proces als complex of tijdrovend ervaarden. In sommige gevallen was er discussie over de rol van huisgenoten en mantelzorgers in de zorgvraag.
Ook hier speelde de bekendheid met post-covid een rol. 43% van de respondenten gaf aan dat de beoordelaar weinig tot geen kennis had over de aandoening. Daarnaast vond 51% van de aanvragers de procedure belastend, terwijl anderen aangaven dat zij hun aanvraag soepel konden doorlopen.
CIZ: Kleine groep aanvragers, gemengde ervaringen
Slechts 10 respondenten deden een aanvraag bij het CIZ voor zorg vanuit de Wlz. Hiervan kreeg 1 persoon (10%) een Wlz-indicatie, terwijl 60% werd afgewezen en de rest nog in behandeling was. Minstens twee aanvragen betroffen intensieve zorg aanvraag voor kinderen. De ervaringen binnen deze kleine groep liepen sterk uiteen. Sommige mensen gaven aan dat hun aanvraag soepel werd behandeld, terwijl anderen moeite hadden om hun situatie goed over te brengen. Bekendheid met post-covid verschilde ook hier per beoordelaar.
Conclusie
De resultaten van de raadpleging laten zien dat de sociale zekerheid voor mensen met post-covid op sommige vlakken goed functioneert, maar dat er ook ruimte is voor verbetering. Meer maatwerk, kennis over post-covid en transparantie over de processen kunnen bijdragen aan een toegankelijker systeem waarin mensen zich beter gehoord en geholpen voelen.
De achterbanraadpleging heeft ons nuttige inzichten gegeven over de knelpunten waar mensen met post-covid tegen aanlopen wanneer zijn een hulpaanvraag doen bij sociale zekerheid instanties. Deze inzichten nemen wij in onze gesprekken met beleidsmakers. Later dit jaar verschijnt er een uitgebreidere rapportage over de achterbanraadpleging.
Afzender: De samenwerkende patiëntenorganisaties PostCovid NL en Long Covid Nederland
