Vrijwilligerswerk met post-covid, ben jij de kers op de taart?

“Misschien zou je eens vrijwilligerswerk moeten overwegen,” zei de re-integratiebegeleider. “Vrijwilligerswerk? Ik ben hard aan het werk met revalideren en re-integreren om mijn huidige baan terug te krijgen, en dat lukt niet!” reageerde ik bozig. Ik wilde er nog niet aan denken, maar de realiteit was dat de stap terug naar mijn vorige werk in de marketingcommunicatie heel ver weg leek, zo niet onmogelijk. Ik werd 100% afgekeurd. Hoe kan ik dan vrijwilligerswerk doen? Welke kwaliteiten heb ik nog? Het rouwproces om mijn ‘oude ik’ kwam opnieuw wreed op gang – een levend verlies, zoals dat ook wel wordt genoemd. En tóch had ik drie maanden later een vrijwilligersbaan en was ik “de kers op de taart.”

Van boosheid naar mogelijkheden

‘Dit overkwam mij, en waarschijnlijk ook veel andere mensen met post-covid. Toen de boosheid was weggezakt, probeerde ik weer in mogelijkheden te denken. Ik scrolde in mijn eigen tempo door de aangereikte sites met vrijwilligerswerk.* Ik keek of iets mij aansprak, passend was, óf eventueel met aanpassingen haalbaar kon worden. Je neemt dan zelf contact op, of je laat dit doen door de re-integratiebegeleider of een naaste. Het is belangrijk dat je vooraf weet wat je grenzen zijn en hoe het werk bij je zou kunnen passen. Het moet namelijk voor beide partijen een prettige ervaring zijn, zodat je uiteindelijk met plezier naar je vrijwilligerswerk gaat."

‘Ik kwam in contact met Bettine Mons van woonzorgcentrum Klein Geluk. Bettine was heel begrijpend en dacht mee in mogelijkheden. Mijn lijstje met grenzen was niet eenvoudig: maximaal één uur, maximaal één persoon, een prikkelarme omgeving, niet te sterk dementerend, niet te hardhorend en de mogelijkheid om af te zeggen als het niet gaat.” 

“Ik noem dat geen grenzen, maar een kwaliteitenlijstje, en ik ga op zoek naar een passende match,” zegt Bettine. “Ik dacht meteen aan bezoekvrijwilliger. Ik kijk binnen de organisatie waar behoefte is en of dat zou passen. Het is namelijk waardevol om vrijwilligers te hebben én te behouden. Zonder hen kunnen we de bewoners niet zoveel aandacht geven en activiteiten organiseren. Vrijwilligers zijn voor ons ‘de kers op de taart’. De taart is al lekker, maar de kers maakt het nét iets specialer.” 

Bezoekvrijwilliger

‘Zo begon ik als bezoekvrijwilliger’ aldus Kerstin. ‘In het begin was het een uitdaging. Ik was na een uur zó ontzettend moe, moest daarna slapen en kon de rest van de dag weinig. Na een paar keer ging het wat makkelijker. Het leek gezellig, maar de klik met de bewoner was er toch niet echt." 

Bettine: "Helaas was het geen goede match, dat kan gebeuren. Ik maak een inschatting, maar als de klik er bij beiden niet is, dan kijk ik naar nieuwe mogelijkheden. Kerstin stond open om een dame te begeleiden met de braintrainer en mocht dat een keer uitproberen. De braintrainer wordt gebruikt om de hersenen actiever te stimuleren. Het geeft een gevoel van eigenwaarde als iets lukt. Mocht er sprake zijn van dementie, dan kan het proces bij veelvuldig gebruik zelfs worden vertraagd.” 

‘Dat was superleuk om te doen!’ zegt Kerstin. ‘Via een beeldscherm doe je allerlei geheugenspellen. De vrouw die ik begeleid, is heel goed in rekenen en gezegdes en ook nog eens supergezellig. We lachen samen om sommige gekke vragen. Deze mevrouw accepteert het ook als het soms minder goed met mij gaat; dan verschuiven we het of drinken we alleen een kopje thee. We kletsen over wat ze heeft gedaan, over de mooie dingen in het leven, maar soms ook over die nare vergeetachtigheid. Er is altijd voldoende gesprekstof."

Gespreksbegeleider

"Eind 2022 zag ik de advertentie voor gespreksbegeleider bij PostCovid NL. Toen ik dat voorbij zag komen, begon het te kriebelen, maar was het niet te hoog gegrepen? Ik meldde me aan voor een oriënterend gesprek en mocht een driedaagse online cursus volgen, verspreid over enkele weken en met veel pauzes. Dit is pittiger vrijwilligerswerk, dacht ik. Ik vroeg me ook af of ik het aankon. Wat als er te veel emoties zouden zijn, of ‘voor-mij-lastige’ mensen? Maar de gesprekken worden vooral gevoerd door de deelnemers. Mijn taak is om ervoor te zorgen dat iedereen voldoende aan bod komt en wat sturing te geven aan de onderwerpen. En eerlijk is eerlijk, het brengt mij ook veel. Het zijn waardevolle en soms leerzame gesprekken. Het blijft echter belangrijk dat ik goed op mijn grenzen let. Eén middag uitrusten op bed vind ik acceptabel, maar niet een hele week. Mijn motto is dan ook: goede zelfzorg, zowel voor mijn deelnemers als voor mijzelf!"

Passend vrijwilligerswerk

De vraag of ze vrijwilligerswerk wilde doen, overdonderde Kerstin in eerste instantie enorm, omdat ze weinig mogelijkheden zag. Met haar beperkte energie, fysieke en cognitieve beperkingen en het snel overprikkeld raken, is het niet eenvoudig om passend vrijwilligerswerk te vinden. Toch is ze blij dat die vraag werd gesteld. Op deze manier kan ze toch betekenis geven aan haar leven en haalt ze voldoening uit haar inzet. Dit helpt haar een stap verder in het proces van acceptatie. In de komende twee artikelen zullen we verschillende vormen van vrijwilligerswerk onder de aandacht brengen. Misschien helpt dat je verder op weg. Of benader zelf eens een organisatie – ze denken graag met je mee. Want uiteindelijk ben jij toch ‘de kers op de taart!’

*Ben je in een re-integratietraject? Vaak hebben zij een banensite of -programma. Daarnaast heeft elke gemeente een site met vrijwilligerswerk. Google op “vrijwilligerswerk” en de naam van je gemeente. Bijvoorbeeld: Apeldoorn Pakt Aan (https://www.apeldoornpaktaan.nl/).

Andere vrijwilligersmogelijkheden binnen de zorg:

• Receptie

• Decoreren

• Activiteiten in de huiskamer zoals bingo en knutselen

• Muziek

• Spelletjes

• Koffie schenken

• Met de bibliotheekkar rondgaan

• Wandelen

Heb je een uitkering en wil je meer informatie over vrijwilligerswerk doen met een uitkering? Klik hier!