‘Problemen met spreken kunnen heel vermoeiend zijn. Deze klachten zie ik voorkomen bij mensen die corona hebben gehad. Ademhaling is hierbij heel belangrijk, dat is iets waarbij de logopedist kan helpen.’ Hanneke Bax is als logopedist gespecialiseerd in stem- en keelklachten en helpt in haar eigen praktijk ook mensen die corona hebben gehad. Haar ervaringen als logopedist bij het herstel na corona lees je hier.
‘Het eerste dat ik doe is in kaart brengen wat er aan de hand is. Wat zijn de klachten en waar in het spreekproces gaat het mis? De klachten na corona kunnen heel verschillend zijn. Denk aan ademklachten, stemklachten, hoestklachten, keelklachten, gevoel van brok in de keel, of slikklachten. Ik kan hen op verschillende manieren helpen om de spreekademhaling te verbeteren en de stem- en keelklachten te verminderen.’
Spreekademhaling en stemklachten verbeteren
‘Spreekademhaling bestaat uit drie onderdelen: ademtype, ademvolume en adembeheersing. Bij ademtype gaat het er om of iemand bijvoorbeeld een borst- of een buikademhaling heeft. Bij sommige mensen is de ademhaling na corona heel gespannen, waardoor ze een benauwd gevoel krijgen. Ik leer hen om hun ademhaling rustig en ontspannen te houden.
Daarnaast kan door corona het ademvolume erg verminderd zijn. Dit gaat over de hoeveelheid lucht die iemand heeft tijdens het spreken. Eerst kon men bijvoorbeeld 20 lettergrepen spreken op één adem en nu nog maar tien. Dan gaan we aan de slag om het adempatroon aan te passen; wanneer je adem gaat halen in een zin. Verder werk ik aan adembeheersing, waarbij het belangrijk is dat je je adem verdeelt over de zin en niet in één keer gebruikt.’
‘Op het niveau van de stembanden kunnen ook problemen ontstaan na corona, onder andere door intubatieschade door de beademing. Ik kan helpen om de stembanden weer beter te laten trillen en sluiten, waardoor het stemgeluid helderder en krachtiger wordt.’
‘Spreken lukt weer door logopedie’
‘Ik had een man in behandeling die corona had gehad en last hield van stemklachten. Zijn passie is om te spreken voor publiek, maar dat lukte niet meer. Hij kwam hijgerig over en had niet genoeg kracht voor de zinnen. We gingen aan de slag met zijn ademvolume en adembeheersing; zinnen korter maken, vaker een komma toevoegen, zachter spreken en dat langzaam opbouwen. En dat werkte, het lukt hem nu weer om het in het openbaar te spreken. Het is heel fijn om mensen door logopedie te helpen bij spreken.’
Zinnen korter maken, vaker een komma toevoegen, zachter spreken en langzaam opbouwen.
Hulp bij hoesten, brok in de keel en slikproblemen
‘Hoestklachten komen ook voor na corona, soms in de vorm van een gewoonte hoestje. Hoesten irriteert de keel, waardoor je in een vicieuze cirkel komt. Dit patroon kan je zelf doorbreken met gezonde gewoontes, die kan ik je aanleren.’
‘Sommige mensen ervaren na corona een constant gevoel alsof er een brok in de keel zit. Dit komt meestal door een te hoge spierspanning. Ik kan de spieren rond het strottenhoofd masseren en stretchen, zodat de spieren in de hals beter kunnen ontspannen.’
‘Aan de andere kant kun je ook last krijgen van spierzwakte in de hals na corona, waardoor slikproblemen kunnen ontstaan. Ik kan helpen met goede oefeningen om de slikbeweging te verbeteren, zodat je je minder vaak verslikt en dus veilig kunt eten en drinken.’
Met een verwijzing van een huisarts of medisch specialist wordt logopedie voor coronapatiënten vergoed uit het basispakket. Lees meer over de vergoeding en de voorwaarden.
Het interview met Hanneke Bax vond plaats op 26 februari 2021.
