Er zijn inmiddels veel boeken uitgegeven over Long Covid. Als een boek veel positief besproken wordt door onze achterban (forum, socials of vrijwilligers) dan vragen we een ervaringsdeskundige het boek te lezen en een recensie te schrijven. Dat lukt dus niet bij alle boeken. Mariëlle, één van onze vrijwilligers en ervaringsdeskundige, heeft het boek 'Vermoeidheid te lijf' gelezen. Ze schreef deze recensie maar vulde dit ook aan met illustratieve tekeningen.
Er zijn veel verschillende vormen van vermoeidheid, zowel lichamelijk als mentaal. Dit boek gaat over ziekte-overstijgende vermoeidheid en is vooral geschikt voor mensen die zich uitgeput moe voelen. Het boek is daardoor ook toepasbaar voor Post-Covid.
In hoofdstuk 4 krijg je een methode aangereikt (opbouw reserves) om je eigen energie reserves op te bouwen. De methode schrijft voor om tijdcongruent liggende rustmomenten van 15 tot 20 minuten te nemen, afgewisseld met periode van activiteit. Je krijgt praktische meet-methoden om je eigen beginsituatie in te schatten. Ook wordt er aandacht besteed aan de mogelijke obstakels en hoe deze te tackelen. Het boek is prettig leesbaar geschreven en bevat naast veel informatie ook werkboekvragen zodat je de informatie op je eigen situatie kunt toepassen.
Het boek motiveert je om breder dan je ziekte naar je vermoeidheid te kijken door o.a. ook je sociale omgeving, je verleden, je emoties, je gedachten en je gedrag te onderzoeken. In hoofdstuk 5 krijg je daar ook een model (het gevolgenmodel) voor aangereikt wat je stap voor stap kunt invullen.
De schrijfster is naast gezondheidszorgpsycholoog, auteur en docent ook ervaringsdeskundige doordat ze zelf post-covid heeft doorgemaakt. In het boek geeft ze beschrijvingen van haar eigen post-covid worstelingen. Die worstelingen zijn herkenbaar om te lezen en geven aan hoe lastig het is om de juiste balans te vinden, ook al heb je alle theoretische informatie voor handen.
De balans tussen het luisteren naar je lichaam en het je houden aan je tijdcongruente dagplanning (op basis van tijd, in plaats van op geleide van ervaren symptomen) kan een ware uitdaging zijn. Omdat de vermoeidheidsklachten kunnen toenemen en omdat je niet altijd de juiste signalen van je lichaam krijgt. In het boek wordt uitgelegd waarom die signalen van je lichaam niet altijd betrouwbaar zijn.
Het boek leest over het algemeen prettig. Als achtergrond worden er regelmatig wetenschappelijke onderzoeken aangehaald, die geven wat meer duiding maar maken het boek ook omslachtiger. Als je sterk vermoeid bent en lezen vermoeiend is zou ik je aanraden om die stukken over te slaan en je eerst vooral op hoofdstuk 4 en 5 te richten.
Veel tips en inzichten uit het boek zijn herkenbaar voor mensen met Post-Covid en worden inmiddels ook gegeven door goede ergotherapeuten, fysiotherapeuten en andere behandelaars. Verwacht daarom geen wonderen. Het boek geeft meer achtergrond, geeft veel praktische tips en zet aan om jouw eigen situatie nog beter in beeld te brengen.
Het is belangrijk om te weten dat PEM minder in dit boek naar voren komt. Kijk dus uit met het opbouwen van je activiteiten als je PEM hebt
Hoofdstuk 2: Gaat over verschillende soorten vermoeidheid, acute vermoeidheid en aanhoudende vermoeidheid.
Hoofdstuk 3: Gaat over het stressresponssysteem en laaggradige ontsteking. Een langdurig actief stressrespons zorgt voor bepaalde stofjes die in ons lichaam en brein ontstekingsreacties veroorzaken. Deze ontstekingsstofjes zijn duidelijk aanwijsbare componenten die bijdrage aan vermoeidheid. Het hoofdstuk gaat ook over de invloed van ongunstige ervaringen in de kindertijd die in de volwassenheid nog steeds doorwerken in de vorm van stressreacties. En ongunstige gewoonten in leefstijl. In de werkboekvragen wordt je aangezet om naar je eigen persoonlijke geschiedenis en leefstijl te kijken om inzicht te krijgen in mogelijke factoren die een rol kunnen spelen in de instandhouding van jouw vermoeidheid.
Hoofdstuk 4: Gaat over opbouw van reserves en verbetering van slaap. Door dutjes overdag draait de toename van de IL-6 stofjes (de stofjes die leiden tot vermoeidheid) als reactie op een nieuwe stressor terug. Door korte (15-20 minuten) liggende rustmomenten gedurende de dag krijgt het parasympatische zenuwstelsel (rust/reparatie/herstel) meer ruimte en bouw je energiereserves op. Er zit een meetmethode in het hoofdstuk om te komen tot jouw optimale duur van actieve perioden tussen de rustmomenten. Ook worden er tips gegeven om mogelijke obstakels uit de weg gegaan.
Hoofdstuk 5: Gaat over het gevolgenmodel. Je gaat achterhalen wat jouw stressrespons triggert. Welke vicieuze cirkel van vermoeidheid is er in jouw leven is ontstaan. Je onderzoekt je gedachten, emoties en gedrag.
Hoofdstuk 6: Geeft strategieën en interventies om jouw patronen van vermoeidheid verder te doorbreken en geeft doorverwijzingen voor extra hulp.
Geschreven door Mariëlle
Je vermoeidheid te lijf is geschreven door Annemarieke Fleming. Het kost 25,99 euro en 12,99 als Ebook
